Bu yazıyı paylaş
Sosyal Girişimci Kimdir?
Sosyal girişimci, toplumu ilgilendiren sorunları çözme potansiyeline sahip yeni uygulamaları takip eden kişidir. Bu insanlar, girişimleriyle toplumda olumlu değişiklikler yaratmak için risk almaya ve çaba göstermeye isteklidirler. Sosyal girişimciler, bunun hayattaki amaçlarını gerçekleştirmenin bir yolu olduğuna, bu sayede başkalarının da kendi hayat amaçlarını bulmalarına yardımcı olacaklarına ve böylece bir fark yaratacaklarına inanırlar.
Etki yatırımı, bilinçli tüketicilik ve kurumsal sosyal sorumluluk programları gibi etik uygulamaların yaygın kullanımı, sosyal girişimcilerin başarısını kolaylaştırır.
Önemli Noktalar
- Bir sosyal girişimci, yalnızca kâr peşinde koşmak için değil, daha büyük sosyal fayda elde etmek için iş kurmakla ilgilenir.
- Sosyal girişimciler çevre dostu ürünler üretmeyi, yetersiz hizmet alan bir topluluğa hizmet etmeyi veya hayır işlerine odaklanmayı hedefleyebilir.
- Sosyal girişimcilik, sosyal sorumluluk sahibi yatırım (SRI) ve çevresel, sosyal ve kurumsal yönetişim (ESG) yatırımlarının yanı sıra büyüyen bir trenddir.
Sosyal Girişimcileri Anlamak
Çoğu girişimcinin motivasyon kaynağı kâr elde etmek olsa da, kâr güdüsü sıradan bir girişimcinin toplum üzerinde olumlu bir etki yaratmasını engellemez. Ekonomist Adam Smith, Ulusların Zenginliği adlı kitabında bunu “Akşam yemeğimizi kasabın, biracının ya da fırıncının iyilikseverliğine değil, kendi çıkarlarını gözetmelerine borçluyuz,” diye açıklıyordu. Smith, kendi çıkarlarını gözeten bireylerin, başkalarına fayda sağlayacak kararlara yöneleceklerine inanıyordu. Örneğin, ailesini geçindirmek isteyen bir fırıncının, bunu başarmak için yüzlerce insanı besleyen bir ürün (ekmek) üretmesi gibi.
Sosyal girişimcilik denince akla gelen örneklerden biri, mikrofinans kurumlarıdır. Bu kurumlar, finansal hizmetlere erişimi olmayan işsizlere, düşük gelirli kişilere veya gruplara bankacılık hizmetleri sunar. Diğer sosyal girişimcilik örnekleri arasında eğitim programları, yetersiz hizmet alan bölgelerde bankacılık hizmetleri verilmesi ve salgın hastalık nedeniyle öksüz kalan çocuklara yardım edilmesi sayılabilir. Tüm bu faaliyetlerin amacı, göz ardı edilen veya daha gelişmiş topluluklarda görülen hizmetlere, ürünlere veya temel ihtiyaç maddelerine ulaşamayan toplulukların ihtiyaçlarını karşılamaktır.
Sosyal girişimci ayrıca, bu tür sosyal sorunların arkasındaki temel nedenleri veya bu tür toplulukların bir üyesi olmanın getirdiği sosyal damgayı da ele alabilir. Bir sosyal girişimcinin temel amacı kâr elde etmek değildir. Sosyal girişimci daha çok toplumda geniş çaplı ıslahatlar yapmayı hedefler. Ancak, amaçlarına ulaşabilmesi için bir sosyal girişimcinin mali açıdan da bilinçli olması gerekir.
Sosyal girişimcilik, sosyal sorumluluk sahibi yatırım (SRI) ve çevresel, sosyal ve kurumsal yönetişim (ESG) yatırımlarıyla ilgilidir. SRI, olumlu sosyal etkileri olan şirketlere ve fonlara para yatırma uygulamasıdır. SRI son yıllarda popülerlik kazanmıştır. Sosyal sorumluluk sahibi yatırımcılar, genellikle bağımlılık yapan maddeler (alkol ve tütün gibi) üreten veya satan şirketlere yatırım yapmaktan kaçınırlar. Ayrıca sosyal adalet, çevresel sürdürülebilirlik ve alternatif enerji/temiz teknoloji konularında faaliyet gösteren şirketlerle de ilgilenebilirler.
Sosyal bilince sahip yatırımcılar, çevresel, sosyal ve kurumsal yönetişim (ESG) kriterleri için potansiyel yeni yatırımlar araştırır. Bu standartlar dizisi, bir şirketin doğanın koruyucusu olarak nasıl performans gösterdiğini; çalışanlar, tedarikçiler, müşteriler ve faaliyet gösterdiği topluluklarla ilişkileri nasıl yönettiğini; şirketin yönetici kadrosuna nasıl davrandığını, yöneticilerine nasıl ödenek sağladığını ve denetimlere, iç kontrollere ve hissedar haklarına nasıl yaklaştığını dikkate alır.
Sosyal Girişimcilik Örnekleri
Yeni kuyular açarak su hizmetleri sunmak, sosyal girişimciliğin bir başka örneğidir. Bir sosyal girişimci, istikrarlı kamu hizmetlerinden yoksun toplulukların bu tip hizmetlere erişim sağlamasını hedefleyebilir.
Modern çağda, sosyal girişimcilik genellikle teknolojiyle birleştirilir: Örneğin, okul çağındaki çocukların bilgiye ve bilgi kaynaklarına daha fazla erişim sağlayabilmeleri için ücra bölgelere yüksek hızlı internet bağlantısı sağlamak gibi.
Belirli bir topluluğun ihtiyaçlarına hitap eden mobil uygulamaların geliştirilmesi, sosyal girişimciliğin ifade bulduğu bir başka alandır. Bu uygulamalar, bireylere şehir yönetimlerini patlayan su şebekeleri, arızalı elektrik hatları veya tekrarlanan trafik kazaları gibi sorunlara karşı uyarma imkânı sunar. Ayrıca belediye görevlileri ve hatta kolluk kuvvetleri tarafından işlenen ihlallerin bildirilmesi için tasarlanan, insanların teknoloji aracılığıyla seslerini duyurmalarına hizmet edebilecek uygulamalar da mevcuttur.
*www.investopedia.com’dan çevrilmiştir.